Kartka z kalendarza – 26 lutego
26 (14 s.s.) lutego 1832 roku cesarz Mikołaj I wydał Statut Organiczny dla Królestwa Polskiego. Akt ten uzupełnił, a faktycznie – zastąpił, Konstytucję z 1815 roku. Zniesiono w nim większość cech odrębności Królestwa i włączono je do Cesarstwa.
Statut zniósł odrębną koronację królewską. Zlikwidował Sejm i Wojsko Polskie. Zreorganizował rząd, likwidując, co oczywiste, Komisję Wojny, a sprawy wyznań i edukacji włączono do komisji spraw wewnętrznych. Radę Stanu podporządkowano namiestnikowi i rosyjskiej radzie państwa.
Statut utrzymywał wolność wyznania, prasy i wolności osobiste, jak również władze lokalne i samorządowe. Kościół katolicki obydwóch obrządków miał cieszyć się szczególnym wsparciem państwa.
Statut ogłoszono na uroczystym posiedzeniu Rządu Tymczasowego, 25 marca. Na ilustracji (zapowstanielistopadowe.com) protokół z tego wydarzenia.
Zakres wprowadzenia Statutu w życie wciąż jest przedmiotem dyskusji. Kluczową zmianą sytuacji prawnej w Królestwie było wprowadzenie w kwietniu następnego roku stanu wojennego. Dzięki temu te postanowienia Statutu, które byłyby korzystne dla obywateli, uległy zawieszeniu. Te natomiast przepisy, które pozwalały na ściślejszą integrację Królestwa z Cesarstwem i znoszenie resztek autonomii, skrupulatnie wykorzystywano.
