opis

skpt.warszawa@gmail.com

Kartka z Kalendarza

Marzec 2022

3 marca 1746 roku urodziła się w Warszawie Elżbieta Dorota Flemminżanka, która przeszła do historii pod nazwiskiem męża i zhispanizowanym imieniem, jako Izabela Czartoryska. Obywatelka świata i patriotka, mecenaska sztuki i kolekcjonerka narodowych pamiątek, działaczka społeczna, pamiętnikarka. Trudno by było choćby streścić jej życiorys i wymienić zasługi w tak krótkiej notatce, skupmy się więc na warszawskim etapie jej życia. Była córką Jerzego Detloffa Flemminga, podskarbiego litewskiego, stronnika Czartoryskich, i Antoniny z Czartoryskich. Za młodu z pewnością nie była najatrakcyjniejszą partią w kręgu polskiej arystokracji: wysoka, chuda, ospowata, a do tego zupełnie niewykształcona i bez obycia. Jej małżeństwo z Adamem Kazimierzem Czartoryskim miało charakter czysto polityczny. I choć z czasem małżonkowie pokochali się i zaprzyjaźnili, ich związek miał charakter bardzo otwarty. Wspólne podróże z mężem-erudytą (w męskim przebraniu; jako młodzieniec uchodziła za przystojną, była ponoć nawet obiektem nazbyt śmiałych awansów pewnej damy) poszerzyły jej horyzonty i uzupełniły luki w edukacji. W 1765 r. Izabela urodziła swoje pierwsze dziecko, Teresę. Ciąża bardzo poprawiła urodę księżnej; choć nigdy nie miała uchodzić za piękność, jej wdzięk i inteligencja zniewalały mężczyzn. Czartoryscy mieli w Warszawie dwie rezydencje. Zimową był Pałac Błękitny, letnią zaś - kompleks parkowy w Powązkach. Zwłaszcza ta druga, stylizowana na sentymentalną wioskę, wzbudzała podziw współczesnych. Choć miała istnieć tylko nieco ponad dwadzieścia lat, odcisnęła trwały ślad w literaturze epoki. Małżonkowie prowadzili salon towarzyski, grywali w amatorskim teatrze i - romansowali. Kochankami Izabeli byli sam Stanisław August, z którym miała córkę Marię (później Wirtemberską), rosyjski poseł Nikołaj Repnin, ojciec Adama Jerzego Czartoryskiego i poznany w Londynie

Niewiele jest światowych marek, mogących chwalić się polskimi korzeniami. Marka z najwyższej półki, którą założyłby (prawie) warszawiak z pochodzenia - jest, jak sądzimy, tylko jedna. 1 marca 1877 roku zmarł w Genewie Antoni Patek, przedsiębiorca, powstaniec listopadowy, działacz Wielkiej Emigracji. Antoni Norbert Patek urodził się w 1811 lub 1812 roku w Piaskach Szlacheckich na Lubelszczyźnie wniezamożnej rodzinie szlacheckiej. Kiedy był dzieckiem, jego rodzice przenieśli się do Warszawy. W 1928 roku wstąpił do 1. Pułku Strzelców Konnych. W jego szeregach brał udział w powstaniu listopadowym i dwukrotnie został ranny. Dosłużył się stopnia oficerskiego i złotego krzyża Virtuti Militari. Po przegranej powstania udał się, jak tysiące jemu podobnych, na emigrację. Brał udział w jej organizowaniu, był nawet komendantem punktu etapowego. Osiedlił się we Francji, następnie przeniósł do Szwajcarii. Imał się różnych zajęć, po czym wszedł w rozwijającą się w alpejskim kraju branżę zegarmistrzowską. W 1839 roku zawiązał spółkę z innym polistopadowym emigrantem, Franciszkiem Czapkiem, i rozpoczął produkcję zegarków pod firmą "Patek, Czapek & Cie". "Targetem" spółki byli polscy emigranci, stąd koperty czasomierzy były ozdabiane to wizerunkiem Kościuszki czy Poniatowskiego, to Matki Bożej czy innymi patriotycznymi motywami (http://chronos24.pl/wp/wp-content/uploads/2012/10/aukcja_2003_lot_12.jpg). W 1845 roku drogi wspólników się rozeszły. Przedsiębiorstwo Czapka przetrwało jeszcze tylko ćwierć wieku, natomiast Patek rozpoczął marsz do elity. Wziął na wspólnika utalentowanego francuskiego zegarmistrza Adriena Philippe'a. Spółka zasłynęła szeregiem nowatorskich rozwiązań: naciągu za pomocą koronki (w miejsce kluczyka), niezależnego sekundnika oraz wprowadzeniem zegarka naręcznego. Przepustką do sławy było kupno zegarka Patek-Philippe przez królową Wiktorię - wkrótce europejscy arystokraci, a i koronowane głowy, zaczęli ustawiać się w

You don't have permission to register