Wrzesień 2022

28 września to ważna w historii Warszawy data - w roku 1939 właśnie tego dnia, po 20 dniach oblężenia (licząc od momentu pojawienia się pierwszych oddziałów niemieckich na przedpolach miasta) została podpisana w zakładach Skody na Okęciu kapitulacja stolicy. Z tej okazji zdjęcie grobu gen. Juliusza Rómmla, który, co może wydawać się na pierwszy rzut oka dziwne, został pochowany w Alei Zasłużonych na Powązkach Wojskowych. Z tej okazji słowo wyjaśnienia, bo z obroną Warszawy kojarzeni są raczej dowódca obrony Warszawy, gen. bryg. Walerian Czuma oraz dowodzący obroną cywilną Stefan Starzyński. Ale po kolei. Po przegranej bitwie granicznej dowodzący rozbitą Armią "Łódź" Rómmel wycofał się do Warszawy i objął dowództwo sformowaną ad hoc Armią "Warszawa", mającą za zadanie wiązać siły wroga wokół stolicy. Po ucieczce Rydza-Śmigłego do Rumunii był jednym z najwyższych rangą generałów i uzurpował sobie nawet prawo do przejęcia dowództwa nad wszystkimi polskimi walczącymi oddziałami. Niejednoznaczna była jego postawa w obliczu inwazji wojsk radzieckich, które w jednej z depesz nakazał on traktować jako sprzymierzone oraz wcześniej podczas Bitwy nad Bzurą, gdzie odmówił udzielenia pomocy wojskom gen. Kutrzeby. Po II wojnie, podczas której przebywał w oflagu, jako jeden z nielicznych sanacyjnych oficerów wrócił do Polski i został formalnie przyjęty do LWP (w stanie spoczynku), pod koniec życia był jednym z doradców marszałka Żymierskiego. Przez całe PRL obowiązywał zapis cenzorski na krytykę Rómmla, a jego postać była oficjalnie eksponowana kosztem gen. gen. Czumy, Kutrzeby i prezydenta Starzyńskiego.

Dziś w kościele rzymskokatolickim wspomnienie św. Michała Archanioła, zatem nie może zabraknąć wspomnienia o świątyni pod jego wezwaniem, czyli obecnej katedry diecezji warszawsko-praskiej. 112 lat temu, 29 września 1901 roku konsekrowano świątynię, zbudowaną wg projektu Józefa Piusa Dziekońskiego w stylu neogotyku nadwiślańskiego. Jej wieże miały wysokość 75 m i dominowały w ówczesnej panoramie Pragi. Taka wysokość wież była podyktowana chęcią pokazania przeciwwagi dla prawosławnego soboru św. Marii Magdaleny, dotychczas dominującej nad tą częścią miasta. Po wybuchu w Cytadeli w roku 1923 wieże obniżono, obawiając się katastrofy budowlanej. Kościół zniszczono w 1944 roku, a odbudowywano do roku 1972. Po reformie organizacji kościelnej z roku 1992 kościół stał się katedrą diecezji warszawsko-praskiej i pozostaje nią do tej pory. Zdjęcie obrazuje fragment posadzki kościoła, na której poprzedni ordynariusz diecezji, abp. Sławoj Leszek Głódź, uznał za stosowne pozostawić swoje imię, nazwisko, tytuł i herb biskupi.