Kartka z kalendarza – 12 maja
Mało kto wie, że 198 lat temu w Warszawie ruszyła pierwsza Giełda Papierów Wartościowych.
12 kwietnia 1817 roku, a zatem miesiąc przed pierwszą sesją, Namiestnik Królestwa Polskiego wydał „Postanowienie Księcia Namiestnika Królewskiego o zaprowadzeniu giełdy w Warszawie”.
Giełda Kupiecka, bo tak nazwano nową instytucję, miała z początku problemy nawet z własną siedzibą. Pierwsze jej sesje miały miejsce w Pałacu Saskim, po czym tułała się po Marywilu, Ratuszu, gmachu Banku Polskiego przy Elektoralnej, kilku innych gmachach banków, a nawet w szkołach.
Na naszej pierwszej giełdzie nie handlowano akcjami, a jedynie wekslami i walutami. Transakcje zawierano za pośrednictwem maklerów, zwanych wtedy z obca „meklerami” (od niderlandzkiego makelaar -’pośrednik’). Maklerów było… sześciu, ale może dlatego, że było trudno takowym zostać. Poza umiejętnościami czytania i pisania po polsku, należało się wykazać czteroletnim doświadczeniem pracy w banku lub jako makler, mieć 24 lata lub więcej, oraz wpłacić 1800 złotych kaucji. Oczywiście Polacy nie byliby Polakami, gdyby nie zawierali transakcji nieoficjalnie, w ramach tzw. „handlu pokątnego”, bez pośrednictwa maklerów. Sesje trwały początkowo tylko godzinę (12-13).
Dodatkowo, na salę, gdzie dokonywano transakcji, wstęp mieli tylko mężczyźni, uznano bowiem, że wstępu nie mają”kobiety w ogóle, a więc i kobiety handlujące, a to ze względu na przyzwoitość, której wśród natłoku giełdowego nie trudno można by ubliżyć”. Trzeba bowiem pamiętać, że ówczesne giełdy były bardzo hałaśliwymi i brutalnymi miejscami, gdzie zarówno maklerzy jak i gracze nie wahali się używać głosu i siły.
Jednym z pierwszych giełdowych graczy był nasz wieszcz Juliusz Słowacki, z zawodu i przyuczenia właśnie bankier. Grał on na giełdzie w młodości, kiedy przed wojną 1830-31 Królestwo Polskie przeżywało okres prosperity.
Pierwsze papiery wartościowe notowano dopiero w latach 20. XIX w., kiedy do handlu wprowadzono weksle Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim, akcjami zaś zaczęto na giełdzie handlować dopiero w 1844, a i to początkowo bez sukcesów.
Za polskieradio.pl prezentujemy rycinę z epoki, przedstawiającą salę giełdową.
