Kartka z kalendarza – 21 listopada

Chłop urodził się w roku 1626 w Komornie na Górnym Śląsku. Gdy podrósł, stwierdził, że jego misją nie jest odrabianie pańszczyzny i z miejsca zamieszkania dyskretnie się oddalił, by szukać lepszego losu. Dyskrecja była bardzo wskazana, gdyż w tamtych czasach chłop, na mocy prawa, przypisany był do ziemi i do swojego pana.

Adam Kot, bo tak nazywał się uciekinier, jak prawdziwe koty, spadł na cztery łapy. Znalazł schronienie wśród czeladzi na dworze Jana Wielopolskiego, starosty bieckiego. Musiał wyróżniać się tęgim umysłem, gdyż Wielopolski nie tylko zwrócił uwagę na niego ale, zamiast odesłać zbiega, skąd przybył, kazał go kształcić wraz ze swoim synem.

Uczeń okazał się zapewne nadzwyczaj pojętnym, gdyż Wielopolski zarekomendował go na dworze królewskim i tak syn chłopa stał się sekretarzem króla jegomości Jana Kazimierza. Kariera zawrotna ale dla Adama Kota to był dopiero początek.

Janowi Kazimierzowi tak przypadł do gustu młody, ambitny i inteligentny człowiek, że zapragnął podnieść jego status społeczny przyjmując go do stanu szlacheckiego. Ponieważ nobilitację mógł nadać tylko Sejm, a ten miał opory, król obszedł ograniczenie w ten sposób, że jako (tytularny) władca Szwecji nadał mu w roku 1659 szlachectwo szwedzkie, uznane przez polski Sejm w 1673 roku.

A tymczasem Kotowski, bo Kot herbowy miał prawo „uszlachetnić” nazwisko, awansował nie tylko społecznie ale i majątkowo. Przez pewien czas w spółce z Wawrzyńcem Wodzickim dzierżawił cła małopolskie i wielkopolskie, obejmował w dzierżawę dobra ziemskie, co raz większe i co raz intratniejsze. Z Wodzickim, który nota bene, był protegowanym Kotowskiego, dzierżawił, między innymi, żupy Soli w Wieliczce i Bochni oraz mazowieckie składy soli, a to oznaczało pieniądze. Duże pieniądze.

Rola Kotowskiego stała się w państwie tak duża, że gdy Jan III Sobieski i jego żona nie mogli osobiście witać przybyłych z Francji Sakramentek, oddelegowali do tej misji, Małgorzatę, żonę Adama Kotowskiego. Kotowscy pobudowali pałac na Nowym Mieście (oddany później Sakramentkom), a Adam, na wyprawę wiedeńską Jana III Sobieskiego sfinansował poczet husarski. I tak chłop doszedł do wielkich zaszczytów w I Rzeczypospolitej ale o koronę królewską się nie ubiegał.

Historia Kotowskiego byłaby może doskonałym zaczątkiem dla historii wielkiego rodu, gdyby nie to, że Kotowscy zmarli bezpotomnie. Dzisiaj mało kto o nich pamięta, nic nie pozostało z wielkiej fortuny ale można wejść do kościoła Świętego Jacka i po lewej stronie zobaczyć kaplicę Kotowskich w podziemiach której spoczywają małżonkowie. Adam zmarł równo 321 lat temu. A jak już będziemy w kościele, to spójrzmy do góry i sprawdźmy, jaki herb otrzymał Adam Kotowski.