Kartka z kalendarza – 27 października
27 października 1985 zmarła w Warszawie Tola Mankiewiczówna, śpiewaczka operowa, piosenkarka i aktorka. Jedna z największych gwiazd scen i ekranów przedwojennej Warszawy.
Urodziła się w 1900 roku na obrzeżach Mazowsza, we wsi Bronowo koło Wizny jako Teodora Oleksa. Po ukończeniu gimnazjum studiowała fortepian w Konserwatorium Warszawskim oraz – prywatnie – śpiew i grę aktorską. Zadebiutowała w Krakowie, jednak szybko związała się z Operą Warszawską, gdzie wykonywała role sopranu lirycznego. W latach 1924-28 studiowała wokalistykę w Mediolanie.
W 1931 roku odeszła z Opery i związała się z lżejszą muzą: występowała w rewiach i teatrach muzycznych, nagrywała płyty i grała w filmach. Wraz z Aleksandrem Żabczyńskim stworzyła gwiazdorski duet. Wystąpili w tak popularnych filmach jak „Manewry miłosne” i „Pani minister tańczy”. Mankiewiczówna występowała z powodzeniem również za granicą, w tym w europejskiej stolicy rozrywki, Berlinie. W 1935 roku wyszła za Tadeusza Raabego, adwokata z zawodu, a kolekcjonera z zamiłowania.
Okupację spędziła w Białymstoku i ponownie w Warszawie. Po wojnie kontynuowała karierę, występując w Teatrze Nowym i Operetce Warszawskiej. Po śmierci męża w 1975 roku zeszła ze sceny, a jego kolekcję (m.in. ceramiki holenderskiej) przekazała muzeum wawelskiemu.
Została pochowana na Cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym.
Na ilustracji kadr z filmu „Parada rezerwistów” z 1934 roku, za filmpolski.pl.
