Kartka z kalendarza – 6 marca
6 marca 1737 roku w Wypychach urodził się Jowin Fryderyk Bystrzycki, nadworny astronom Stanisława Augusta, biskup pomocniczy-elekt warszawski.
Kształcił się u jezuitów w Drohiczynie, a następnie w Warszawie. Wstąpił do Towarzystwa i otrzymał święcenia kapłańskie w 1769 roku. Doktorat z teologii uzyskał w Wilnie, a po kasacie zakonu znalazł zatrudnienie jako astronom królewski. Nie znamy jego dorobku w zakresie astronomii, jednak prowadzone przez niego w latach 1779-99 obserwacje i zapisy meteorologiczne, pierwsze takie w Warszawie, są cennym źródłem dla badaczy klimatu.
Bystrzycki wprowadził również w naszym mieście techniczną nowinkę, jaką były w owej epoce piorunochrony. Najpierw, w maju 1783 r., zainstalował je na pałacu Mniszchów w Dęblinie, a w lipcu następnego roku – na wieży Zamku Królewskiego: „Jest on spuszczony z dwóch stron wieży, i składa się z dwóch odnóg; z których jedna, od strony starego miasta jest to drut na pół cala gruby, i prętami żelaznemi na łokieć od muru oddalony; zaś druga, naprzeciw garderoby, jest blacha żelazna biała na 3 cale szeroka, do samego muru przytwierdzona. Końce tak drutu, jak i blachy wpuszczono w doły umyślnie wykopane.”
Nazwisko Bystrzyckiego kojarzyć też mogą znawcy Beskidów. W 1812 roku opublikował on opis podróży, którą odbył w 1782 roku, podczas której zdobył jakoby szczyt Babiej Góry. Przez pewien czas, po przytoczeniu tych rewelacji w piśmie „Prace babiogórskie” w 1980 r., był więc ksiądz Bystrzycki uważany za pierwszego, długo przed Staszicem, zdobywcę-badacza tego szczytu. Dopiero późniejsze analizy i dociekania dowiodły, że uczony ex-jezuita swój wyczyn zmyślił, a szczegóły zaczerpnął właśnie od Staszica.
Od 1786 roku Bystrzycki był kanonikiem warszawskim, a na początku 1821 roku został nominowany biskupem pomocniczym warszawskim ze stolicą tytularną Lycopolis (dzisiejsze Asjut w Egipcie). Sakry biskupiej jednak nie doczekał, umierając 10 lipca tegoż roku.
Ryciny piorunochronów z epoki za wilanow-palac.pl.
