Kołbiel jest stolicą mikroregionu etnograficznego. Obecnie jest wsią o miejskiej przeszłości. Prawa miejskie nadał król Zygmunt I, a zabrał car Aleksander II. Na początku XX w. żyło tu prawie 6000 dusz, a obecnie około 1800.
Kołbiel posiada rozległy rynek o kształcie wydłużonego trapezu, mający około 230 m długości i od 50 m do 25 m szerokości.
Dominujący nad Kołbielą neogotycki kościół pw. Świętej Trójcy powstał w latach 1895-1901, w miejscu wcześniejszej świątyni. Jego autorem Józef Pius Dziekoński.
Schody kościoła w Kołbieli wykonane są z kamienia, na którym mieszkańcy z Głupianki składali dary dla duchów. Lokalny ksiądz nakazał zatem rozbić złowieszczy głaz i wykonać z niego schody do kościoła.
Na uroczysku Joście nieopodal wsi Głupianka znajdował się cudowny głaz z regularnymi zagłębieniami, w których pozostawiano pożywienie. Później jedzenie było rozdawane ubogim.
Według legendy zagłębienia owe miały powstać, gdy przechodzący przez wieś Jezus oparł na głazie swoje łokcie. Jednak funkcje kultowe uroczysko spełniało na długo przed przyjęciem chrześcijaństwa, a obecna legenda ma za zadanie „oswojenie” pogańskich wierzeń sprzed setek lat.