Kartka z kalendarza – 2 października
2 października 1940 r. jest jedną z najciemniejszych dat historii Warszawy. 75 lat temu szef dystryktu warszawskiego Ludwik Fischer podpisał zarządzenie o utworzeniu getta warszawskiego. Do publicznej wiadomości podano treść zarządzenia dopiero 18 listopada 1940 r. Chociaż pierwsze planu stworzenia getta w Warszawie pojawiły się tuż po jej zdobyciu w 1939 r., to dopiero po roku okupant podjął skuteczne działania w tym zakresie. Granica zamkniętej dzielnicy żydowskiej przebiegała ulicami: Wielką, Bagnem, placem Grzybowskim, Rynkową, Zimną, Elektoralną, placem Bankowym, Tłomackiem, Przejazdem, Nalewkami, granicą Ogrodu Krasińskich, Świętojerską, Fretą, Sapieżyńską, Konwiktorską, Stawkami, Dziką, Okopową, Towarową, Srebrną i Złotą. Z getta wyłączono m.in. Sądy Grodzkie na Lesznie, więzienie Pawiak, obszar tzw. enklawy ewangelickiej z kościołem i Szpitalem Ewangelickim oraz nieruchomości należące do browaru Haberbusch i Schiele przy ulicy Ceglanej. Mury getta były wznoszone już do przełomu wiosny i lata 1940 roku. Co to oznaczało praktycznie dla warszawiaków? Po pierwsze olbrzymią migrację w ramach miasta. Na przestrzeni miesiąca Żydzi musieli przenieść się na teren getta, zaś ludność nieżydowska na teren "aryjski". W sumie to wymuszona migracja objęła ok. ćwierć miliona ludzi. Bardzo często sprzedający swoje mieszkania Żydzi otrzymywali niskie, wręcz symboliczne ceny. Władze niemieckie oficjalnie podawały, iż jest to teren objęty kwarantanną z uwagi na epidemię tyfusu plamistego. Przejście na drugą stronę muru bez wymaganego zezwolenia groziło śmiercią. W warszawskim getcie stłoczono początkowo ok. 400 000 ludzi. Przy powierzchni ok. 3 km2 dawało to olbrzymią gestość zaludnienia ok. 130 000 ludzi na km2. Dla porównania obecnie gęstość zaludnienia w Warszawie jest prawie 40 razy mniejsza. Oznaczało to
Łowicz
Zapraszamy Państwa do Łowicza, niegdyś grodu biskupiego, a obecnie miasta powiatowego położonego w województwie łódzkim. Bulla papieża Innocentego II z roku 1136 potwierdza nadanie tych ziem arcybiskupom gnieźnieńskim. Początkowo obszar ten przynależał do ziemi łęczyckiej, lecz w XIII w. kasztelania łowicka została włączona do ziemi sochaczewskiej, będącej częścią Mazowsza. Przynależność regionu do dóbr prymasowskich była przyczyną coraz większej jego odrębności. Okolice Łowicza i Skierniewic zaczęto nazywać księstwem łowickim, a jego mieszkańców - Księżakami. Odrębność Księstwa Łowickiego sformalizowano w epoce Królestwa Kongresowego, a wcześniejsze niż w innych częściach Polski uwłaszczenie chłopów wzmocniło wyjątkowy charakter regionu. 1. Łowicz to przede wszystkim najbardziej rozpoznawalny w Polsce folklor. Motywy typowe dla tego regionu pojawiają się na pamiątkach dostępnych na terenie całego kraju. Prawdziwym świętem folkloru łowickiego jest Niedziela Palmowa, w czasie której miasto ożywa tysiącem barw na strojach ludowych, straganach i ogromnych palmach wielkanocnych. 2. Łowicz od XII wieku do rozbiorów stanowił miasto prymasowskie i posiadał kolegiatę, która stanowiła siedzibę kapituły łowickiej. Kościół ulegał wielu przebudowom i posiada cechy przynajmniej kilku historycznych stylów architektonicznych. Niekiedy jest nazywany „Wawelem Mazowsza” z uwagi na liczbę pochowanych tutaj prymasów i biskupów. 3. Historyczna część Łowicza zachowała swój średniowieczny układ urbanistyczny. Możemy tutaj odnaleźć dwa czytelne rynki. P, przy Starym Rynku znajduje się przepiękna kolegiata wraz z ratuszem, i muzeum miejskie, Nowy Rynek natomiast jest dość nietypowym reliktem średniowiecznej urbanistyki, ponieważ ma kształt trójkąta. 4. Szatę architektoniczną Starego Rynku dopełnia klasycystyczna dzwonnica autorstwa Szymona Bogumiła Zuga. Stanowiła również funkcję bramy, prowadzącej na mały cmentarz otaczający kolegiatę. W tle widoczny jest ratusz zbudowany