skpt.warszawa@gmail.com

Kartka z Kalendarza

listopad 2020

6 listopada 1822 roku urodził się w Siedlcach Oskar Flatt, z zawodu urzędnik kolejowy, a z zamiłowania krajoznawca; rzec by można: jeden z naszych duchowych przodków. Ojciec Flatta, Bogumił (Gottlieb) był nauczycielem języka niemieckiego. Rodzina mieszkała w rożnych miastach Królestwa; Oskar gimnazjum ukończył w Piotrkowie Trybunalskim. Następnie wstąpił do służby cywilnej. Pracował w rządzie guberni warszawskiej, a następnie w instytucjach kolejowych, m.in. w Towarzystwie Drogi Żelaznej Fabryczno-Łódzkiej. Zwieńczeniem jego kariery było stanowisko dyrektora budowy kolei libawsko-romieńskiej, pełnione aż do śmierci w 1872 roku. Do historii przeszedł jednak jako jeden z pionierów polskiego krajoznawstwa. Objechał wszystkie prowincje Królestwa i kraje ościenne. Jako przenikliwy i wykształcony obserwator życia społecznego spisywał swe spostrzeżenia i publikował w poczytnej "Gazecie Codziennej" (później "Gazecie Polskiej"). Fascynował go region łowicki. W 1855 roku opublikował artykuł "Jarmark w Łowiczu"; organizował tam rozmaite wystawy i konkursy rolnicze. Był gorącym propagatorem postępu i rozwoju rolnictwa i przemysłu. Nie może więc dziwić, że najwdzięczniejszym dla Flatta tematem był rozwój przemysłu, w szczególności fenomen Łodzi. Opublikował szereg artykułów na ten temat, a w 1853 roku swe 'opus magnum': "Opis miasta Łodzi pod względem historycznym, statystycznym i przemysłowym", niezwykle cenne źródło do historii tego miasta. Inne zwarte teksty Flatta to: "Opis Piotrkowa Trybunalskiego pod względem historycznym i statystycznym", 1850; "Brzegi Wisły od Warszawy do Ciechocinka z dopełniającym poglądem na przestrzeń od Torunia do Gdańska. Przewodnik żeglugi parowej", 1854; "Gawędy i notatki z podróży", 1855 oraz, nam chyba najbliższe, "Wspomnienia z wycieczki grudniowej w Mazowsze", 1852. Flatt został pochowany na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim przy ul. Młynarskiej w Warszawie. Na ilustracji karta

Podczas dzisiejszego #zwiedzajzskpt przeniesiemy się na Dolny Śląsk i zapoznamy się z jednym z najcenniejszych zespołów zabytkowych tej części Polski. Prosimy nie regulować odbiorników; Brzeg, choć należy do województwa opolskiego, leży na historycznym Dolnym Śląsku, a rozbieżność między granicami historycznymi a administracyjnymi, choć niekiedy zrozumiała, nie przestaje uwierać miłośników historii i krajoznawstwa. Brzeg lokowany został w połowie XIII wieku, co czyni go jednym z najstarszych miast w Polsce. W XIV stało się stolicą księstwa, a po wygaśnięciu lokalnej dynastii przeszło w ręce Habsburgów, a następnie Prus. Miasto było rozbudowywane i umacniane; do dziś czytelny jest zarówno średniowieczny układ urbanistyczny, jak i zarys nowożytnych fortyfikacji bastionowych. Ikoną Brzegu jest widok bramy zamku książęcego, robiącej wrażenie manierystyczną dekoracją. Nowożytną przebudowę rezydencji ufundowali książęta Fryderyk II i Jerzy II z rodu Piastów, a program ikonograficzny budynku bramnego głosi chwałę tej dynastii. To właśnie w księstwie legnicko-brzeskim Piastowie panowali najdłużej, bo aż do 1675 roku. Dziś w zamku w Brzegu mieści się Muzeum Piastów Śląskich. Warto też skorzystać z okazji i koniecznie obejrzeć malowniczy arkadowy dziedziniec, który przyniósł brzeskiej rezydencji miano (choć nie lubimy takich porównań) “śląskiego Wawelu”. Varsavianistyczną ciekawostką może być fakt, że jeden z architektów budowli, Jakub Parr, pracował również przy renesansowej przebudowie Zamku Warszawskiego. Dawny Brzeg to nie tylko książęca stolica, ale przede wszystkim ważne i bogate miasto. Jako takie, powinno mieć odpowiednio dostojny ratusz. Siedziba władz miejskich pochodzi z XVI wieku i jest dziełem włoskich architektów. Niestety, trwający remont nie pozwala obejrzeć w pełnej okazałości efektownej loggii, zdobiącej zachodnią fasadę ratusza. Kolejnym z symboli szanującego

You don't have permission to register