Kartka z kalendarza – 29 marca
29 marca 1963 roku zmarła Pola Gojawiczyńska, pisarka, dwukrotna laureatka nagrody literackiej m.st. Warszawy, autorka "Dylogii warszawskiej". Urodziła się w 1896 roku w niezamożnej rodzinie rzemieślniczej z Nowolipek, jako Apolonia Koźniewska. Formalną edukację zakończyła na strajku szkolnym w 1905 roku relegacją ze szkoły. Dokształcała się różnymi sposobami, ostatecznie kończąc kurs nauczycielski. Podczas I wojny światowej pracowała w przedszkolach, bibliotekach i ochronkach, należała też do Polskiej Organizacji Wojskowej. Literacko zadebiutowała w 1915 roku dobrze przyjętą nowelą "Dwa fragmenty". W okresie międzywojennym mieszkała, poza Warszawą, w Bielsku Podlaskim i w Piekarach Śląskich, pracując jako urzędniczka. W 1932 roku jej twórczość odkryła Zofia Nałkowska i wystarała się o stypendium. Wtedy twórczość Gojawiczyńskiej rozwinęła się na dobre: pisała do "Kuriera Warszawskiego", "Gazety Polskiej" i "Bluszczu". Wtedy też powstały jej najsłynniejsze książki: "Dziewczęta z Nowolipek" (1935) i "Rajska Jabłoń" (1937), opisujące niełatwe losy młodych kobiet z tytułowej warszawskiej ulicy. Krytyka wychwalała dojrzałość pisarską, psychologiczną przenikliwość, gorzki realizm, a jednocześnie liryczny czar stanowiących Dylogię powieści. Podczas okupacji Gojawiczyńska została aresztowana i osadzona w osławionej "Serbii", żeńskim oddziale Pawiaka. Nadszarpnęło to jej zdrowie i skazało na długą rekonwalescencję. Jej książki zostały objęte cenzurą i zniknęły z księgarń i bibliotek. Po wojnie autorka powróciła do pisania. W 1949 roku otrzymała nagrodę literacka Warszawy za całokształt twórczości. Otrzymała też wiele wyróżnień i odznaczeń państwowych. Gojawiczyńska została upamiętniona ulicą na Żoliborzu oraz tablicą pamiątkową na domu przy Brzozowej 6/8, w którym mieszkała. Jej imię nosi też biblioteka miejska w Podkowie Leśnej. Ilustracja za toprzeczytalam.blogspot.com.