Kartka z kalendarza – 27 lutego
27 lutego 1913 r. oficjalnie otwarto w Warszawie Żydowski Dom Sierot, położony przy ul. Krochmalnej 92 (dziś ul. Jaktorowska 6). Pomysłodawcą tej instytucji był Janusz Korczak, który był pionierem nowego spojrzeniu na dziecko i jego potrzeby.
Fundusze na wybudowanie nowego budynku przy ul. Krochmalnej zebrano w trakcie zbiórek charytatywnych wśród warszawskich Żydów. Projekt sporządził Henryk Stifelman, który również był warszawskim Żydem. Pierwsze dzieci wprowadziły się na Krochmalną już jesienią 1912 r., zaś sama placówka była przewidziana na 106 sierot i półsierot. Dyrektorem został Janusz Korczak, zaś jego zastępcą Stefania Wilczyńska, która kierowała Domem w trakcie I wojny światowej oraz podczas podróży Korczaka do Palestyny. Sierociniec był placówką koedukacyjną. W Domu Sierot Korczak wdrażał nowatorskie metody pedagogiczne. Dzieci miały własny samorząd, swoje opinie wyrażały na zebraniach i na łamach gazetki.
Okres okupacji to „tułaczka” Domu spowodowana utworzeniem getta w Warszawie, jak i zmianami jego granicy. Najpierw placówka przeniosła się na ul. Chłodną 33, następnie na Sienną 16. Najtragiczniejszy okres rozpoczął się 5 sierpnia 1942 r., kiedy to Janusz Korczak wraz ze Stefanią Wilczyńską oraz innymi pracownikami Domu wyruszył wraz z dziećmi w marsz na Umschlagplatz. Tak to wydarzenie zapamiętała Irena Sendlerowa:
„Był już wtedy bardzo chory, a mimo to szedł wyprostowany, z twarzą przypominającą maskę, pozornie opanowany: Szedł przodem tego tragicznego pochodu. Najmłodsze dziecko trzymał na ręku, a drugie maleństwo prowadził za rączkę. We wspomnieniach różnych osób jest tak, a w innych inaczej, co nie znaczy, że ktoś się myli. Trzeba tylko pamiętać, że droga z Domu Sierot na Umschlagplatz była długa. Trwała cztery godziny. Widziałam ich, kiedy z ulicy Żelaznej skręcali w Leszno.”
Janusz Korczak wraz ze swoimi podopiecznymi, jak i innymi pracownikami Domu Sierot zginął w Treblince najprawdopodobniej 5 bądź 6 sierpnia 1942 r.
