Kartka z kalendarza – 14 lutego
Ta, całkiem ładna zresztą, funkcjonalistyczna kamienica z roku 1937, stojąca przy ulicy Chocimskiej, była tuż po wojnie siedzibą powołanego 14 lutego 1945 roku mocą dekretu Krajowej Rady Narodowej, a później ustawy z 1947 r. o odbudowie Warszawy, Biura Odbudowy Stolicy.
Wobec katastrofalnych dla miasta zniszczeń przez jakiś czas rozważano nawet przeniesienie stolicy państwa polskiego do innego miasta, padała propozycja Łodzi, ale w gruncie rzeczy wiadomo było, że stolica będzie w Warszawie. Kwestią kolejną było jak ta Warszawa ma po wojnie wyglądać.
W skład BOS wchodzili z jednej strony architekci powolni nowemu systemowi (kierownicy Roman Piotrowski i Józef Sigalin), ale korzeniami tkwiący w modernizmie, dlatego sprzeciwiali się oni rekonstrukcji obiektów zabytkowych. Z drugiej strony reprezentowany był w BOS nurt „historyków”, domagający się rekonstrukcji przynajmniej części najbardziej reprezentacyjnych budowli.
Władze sprzyjały raz jednym, raz drugim, i chyba za sukces należy poczytywać fakt, że udało się zrekonstruować niemal całą Starą Warszawę, Trakt Królewski i okolice. Choć niektóre działania BOS (np. decyzja o wyburzeniu nadających się do rekonstrukcji budynków na Woli, przy Marszałkowskiej, czy na Mirowie) były kontrowersyjne, to trzeba pamiętać, że jako „plan wyjścia”, przynajmniej na początku, BOS przyjmował plany urbanistyczne Starzyńskiego z wystawy „Warszawa wczoraj, dziś i jutro”, którą nota bene wszyscy się zachwycają, a po BOS jeżdżą jak po burej suce.
Ciekawą koncepcją, która na szczęście nie została zrealizowana, ale była poważnie brana pod uwagę, było zrobienie z warszawskiej Starówki czegoś a la powojenne Coventry – zostawienia zniszczonego miasta w obrębie murów Starej Warszawy i obudowanie go czymś zupełnie nowym i modernistycznym.
Nie jestem na tyle mądry żeby działania BOS jednoznacznie ocenić, ale wydaje mi się, że mimo wszystko trzeba je chyba ocenić pozytywnie.
