Zwiedzaj z SKPT – Oleśnica
Dotrwaliśmy do piątku, a to oznacza kolejną galerię z cyklu #zwiedzajzskptordie. Zapraszamy dziś Państwa do dolnośląskiego miasta, gdzie miłośnicy historii na pewno nie będą się nudzić: do Oleśnicy.
Zapewne najcenniejszym zabytkiem Oleśnicy jest zamek. Gdy w 1320 r. miasto zostało stolicą księstwa oleśnickiego i miastem rezydencjalnym założyciela oleśnickiej gałęzi Piastów, księcia Konrada I, na miejscu dawnej przygranicznej fortyfikacji rozpoczęto budowę murowanego zamku na rzucie nieregularnego czworoboku. Po piastach zamek przejęli czescy Pobieradowie, którym zawdzięczamy obecny jego wygląd (lata 1542-1616). Po 1945 mieścił się tu szereg instytucji, niestety nie zawsze dbających o stan budynku. Stosunkowo od niedawna zamek udostępniony jest zwiedzającym.
Widoczny z okna zamkowego zabudowany korytarz łączący zamek z bazyliką, o której więcej na kolejnym zdjęciu.
Dawny kościół zamkowy, dziś Bazylika Mniejsza pw. Jana Chrzciciela, powstał w XIII wieku jako gotycka budowla orientowana. W późniejszych wiekach został rozbudowany. Widoczne na zdjęciu kaplice powstały na przełomie XV i XVI wieku, a wieża uzyskała swoją wysokość i kształt w 1621 roku.
We wnętrzu warto bliżej przyjrzeć się wyjątkowo pięknej manierystycznej ambonie z 1605 roku. Podtrzymuje ją postać św. Krzysztofa. Na korpusie widnieją postacie czterech ewangelistów, a na schodkach św. Jana Chrzciciela, Mojżesza i św. Pawła. Za amboną widoczny jest fragment empory, otaczającej nawę główną. Empory są charakterystycznym elementem dla kościołów ewangelickich. W istocie kościół w latach 1538-1945 służył właśnie ewangelikom.
W Oleśnicy znajduje się jedna z najstarszych synagog w Polsce. Ten gotycki budynek, być może wzorowany na Synagodze Staronowej z Pragi, istniał już na pewno w 1417. Mieściła się w nim drukarnia hebrajska, będąca pierwszą drukarnią w mieście w ogóle. Po wypędzeniu Żydów z Oleśnicy w 1535 synagogę używano jako arsenał, a następnie jako kościół ewangelicki (od 1685, otrzymał wtedy imię Zbawiciela).
Na ścianie wschodniej oleśnickiego kościoła Zbawiciela, w dolnej części oskarpowania, widoczne są pozostałości zewnętrznej obudowy wnęki na aron ha-kodesz, czyli szafy ołtarzowej służącej do przechowywania zwojów Tory.
Stara Synagoga w Oleśnicy to obecnie siedziba Kościoła Zielonoświątkowego. Wnętrze można zobaczyć po wcześniejszym umówieniu się z opiekunami budynku lub przed nabożeństwem w niedzielę.
Brama Wrocławska (dawniej Trzebnicka) to zachowana brama miejska, będąca częścią średniowiecznej fortyfikacji Oleśnicy. Inne zostały rozebrane w 1868 r: Oławska (południe), Namysłowska/Bydlęca (wschód) i Mariacka (północ).
Wzniesiony w latach 1738-1744 barokowy kościół św. Trójcy był jedynym kościołem katolickim w Oleśnicy w 1939 roku.
Ostatni zabytek w dzisiejszej galerii to Cerkiew Zaśnięcia Przenajświętszej Bogarodzicy w Oleśnicy. Co ciekawe, świątynia powstała z połączenia w 1505 roku dwóch stojących obok siebie niezależnych kościołów gotyckich: jeden należał do augustianów a drugi do benedyktynów.
