skpt.warszawa@gmail.com

Kartka z Kalendarza

Kartka z kalendarza – 11 lipca

Kartka z kalendarza – 11 lipca

11 lipca 1881 r. podpisano w Warszawie kontrakt na budowę nowoczesnego systemu wodociągów i filtrów. Wykonawcę projektu reprezentował William Heerlein Lindley, syn Wiliama Lindleya seniora. Ze strony miasta głównym inicjatorem przedsięwzięcia był rosyjski prezydent miasta Sokrates Starynkiewicz. Podpisanie umowy zapoczątkowało jedną z najważniejszych inwestycji w XIX-wiecznej Warszawie, przenoszącą miasto na wyższy poziom cywilizacyjny.

W latach 80. XIX liczba ludności w mieście sięgała już ponad 300 000. W mieście działał wcześniejszy wodociąg zaprojektowany przez Henryka Marconiego – architekta znanego bardziej z dworca kolei warszawsko-wiedeńskiej, czy też Hotelu Europejskiego. Otwarty w 1855 r. wodociąg obsługiwał jedynie centralną część miasta, a z przekazów wynika, iż jakoś wody pozostawiała dużo do życzenia… Dodatkowo dla władz zaborczych głównym argumentem za rozpoczęciem budowy, była groźba wybuchu epidemii w jednej z głównych twierdz zachodniej granicy Imperium. Nie można bowiem zapominać, iż Warszawa była strategicznym ufortyfikowanym miastem, mającym zatrzymać ewentualny pochód armii niemieckiej.

Lindley planował z wyobraźnią i stworzył kanalizację dla półmilionowego miasta. Podrażało to koszty, lecz w dalszej perspektywie okazało się opłacalne, co doceniły następne pokolenia. Był to wszakże wygodny pretekst, by zarzucić prezydentowi rozrzutność. Głośne protesty podnieśli właściciele kamienic, gdy dowiedzieli się, że będą musieli przyłączać instalacje na własny koszt. Padły wtedy argumenty o świętym prawie własności, rzekomej szkodliwości domowych klozetów dla zdrowia domowników, o stratach dla okolicznych rolników, wykorzystujących warszawskie nieczystości do nawożenia pól. Odległym echem tych sporów była wydana w 1900 r. w Krakowie broszura pod wiele mówiącym tytułem: „Kanalizacja miasta Warszawy jako narzędzie judaizmu i szarlatanerii w celu zniszczenia rolnictwa polskiego oraz wytępienia ludności słowiańskiej nad Wisłą”.

O jakości filtrów warszawskich niech świadczy fakt, iż od 1886 r. działają one prawie nieprzerwanie. Przekonać się o tym mogą również osoby, które miały przyjemność odwiedzić stację filtrów przy ul. Koszykowej.

Ilustracja: wikimedia.org

Leave a Reply:

You don't have permission to register