Kartka z kalendarza – 17 czerwca
17 czerwca 1983 roku zmarł w Warszawie Miron Białoszewski, poeta, prozaik i dramaturg, jedna z barwniejszych i wybitniejszych postaci polskiej kultury XX wieku.
Urodził się w 1922 roku w Warszawie. Maturę zdobył na tajnych kompletach i rozpoczął studia polonistyczne na tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Powstanie warszawskie przeżył w mieście, a po jego upadku trafił, poprzez obóz w Łambinowicach, na roboty przymusowe do Niemiec (a dokładnie do Opola). Zbiegł z nich i na początku 1945 roku powrócił do Warszawy.
W latach 40. pracował jako dziennikarz gazet codziennych, a od 1951 pisał dla pism dziecięcych i młodzieżowych („Świata Młodych” i „Płomyczka”). Za datę jego „poważnego” debiutu uznaje się rok 1955, kiedy to na łamach „Życia Literackiego” następuje „prapremiera pięciu poetów” – publikacja pięciu młodych autorów, opatrzona komentarzami pięciu znakomitych literatów i krytyków. Białoszewskiego przedstawiał Artur Sandauer, a wraz z nim debiutowali Drozdowski, Czycz, Harasymowicz i Herbert.
Przez następne dwadzieścia lat ukazały się kolejne cztery tomy poetyckie oraz kilka edycji dzieł wybranych. Równocześnie Białoszewski i Lech Emfazy Stefański założyli w mieszkaniu tego drugiego prywatny, eksperymentalny „Teatr na Tarczyńskiej”, gdzie wystawiali głownie teksty Mirona. Po jego rozpadzie Białoszewski stworzył „Teatr Osobny”, który przetrwał do 1963 roku.
Równie doniosłe są dokonania Białoszewskiego jako prozaika. „Pamiętnik z Powstania Warszawskiego” z 1970 roku wpisał się do kanonu polskiej literatury i pozwolił wielu spojrzeć na to wydarzenie innymi oczyma. Jego proza, podobnie jak poezja, była przesycona namysłem nad językiem, badaniem jego właściwości i granic, nadawaniem waloru artystycznego językowi potocznemu, błędnemu, nieporadnemu.
Z Mironem Białoszewskim wiąże się w naszym mieście kilka miejsc. W latach 1945-1958 mieszkał w kamienicy przy Poznańskiej 37 (umieszczono tam tablicę pamiątkową). Następnie przeniósł się do nowego mieszkania przy pl. Dąbrowskiego 7, gdzie mieszkał ze swym partnerem życiowym, malarzem Leszkiem Solińskim i tworzył wspomniany „Teatr Osobny”. Tam też znajduje się odsłonięta w 2013 ławeczka, wykonana z topoli, która rosła kiedyś pod Mironowym oknem. W roku 1976 przeniósł się w końcu do bloku przy Lizbońskiej 2, które było jego ostatnim mieszkaniem. Białoszewskiego też upamiętniono przy Tarczyńskiej 11, w miejscu jego „Teatru” – i tę tablicę prezentujemy za wikimedia.org.
