skpt.warszawa@gmail.com

Kartka z Kalendarza

Kartka z kalendarza – 30 kwietnia

Kartka z kalendarza – 30 kwietnia

Jutro będziemy obchodzić Święto Pracy, które obecnie stanowi dla większości z nas początek długiego weekendu. Warto jednak przypomnieć, że w poprzednim ustroju 1 maja był jednym z większych świąt w kalendarzu. Obchody poprzedzały okolicznościowe akademie, na których wygłaszano okolicznościowe odczyty. Jedna z takich akademii 30 kwietnia 1950 r. w Warszawie zakończyła się tragicznie, gdyż zasłabł na niej i zmarł Wincenty Rzymowski, ówczesny członek Rady Ministrów.

Kim był patron jednej z głównych ulic warszawskiego Służenia? Urodził się w 1883 r. w Mławie, w rodzinie ziemskiego posiadacza. Majątek rodzinny pozwolił młodemu Wincentemu kształcić się nie tylko w Warszawie, ale również w Szwajcarii. Skończywszy studia prawnicze w Odessie, zajął się jednak krytyką literacką. Związał się z prasą radykalno-demokratyczną i postępową do której pisał artykuły o tematyce społecznej. W trakcie I wojny światowej związał się z obozem legionowym oraz uczestniczył jako korespondent prasowy w wojnie z bolszewikami w 1920 r. Wypowiadał się wówczas krytycznie o komunizmie.

W trakcie pobytu we Włoszech w altach 1923-1926 Rzymowski miał okazję zetknąć się faszyzmem, który w osobie Mussoliniego doszedł do władzy. Za krytyczne artykuły do polskiej prasy o ustroju faszystowskim został zamknięty we włoskim więzieniu. Na skutek interwencji polskich władz Rzymowski został zwolniony i powrócił do kraju. Odmiennie niż część obozu piłsudczyków, do którego należał, pozostał wolnomyślicielem i na łamach prasy prorządowej często atakował przedstawicieli kleru, zyskał sobie nawet opinię jednego z czołowych antyklerykałów. Zwalczał też prawicę nacjonalistyczną, nie szczędząc jej przywódcy Romana Dmowskiego gorzkich słów, któremu poświęcił broszurę o wymownym tytule: Roman Dmowski: czciciel diabła (1932). Po śmierci Piłsudskiego Rzymowski coraz bardziej oddalał się od obozu rządowego.

Po wybuchu II wojny światowej Rzymowski znalazł się w sowieckiej strefie okupacyjnej, gdzie mógł do 1941 roku bez przeszkód pracować. Po zajęciu Krzemieńca przez wojska niemieckie przyszły minister trafił do więzienia. W 1944 r. kiedy ZSRR zaczął aktywnie angażować sie w sprawy polskie, Rzymowski udał się do Moskwy, gdy rozpoczął współpracę z Polakami skupionymi wokół Bolesława Bieruta i Wandy Wasilewskiej. W lipcu został na wyzwolonych polskich terenach ministrem kultury w ramach PKWN. Zaangażował się również w tworzenie Stronnictwa Demokratycznego, które miało wyrugować ze sceny politycznej konspiracyjne ugrupowanie o tej samej nazwie.

Najważniejszą funkcję w swojej karierze pełnił od 1945 do 1947 kiedy to był ministrem spraw zagranicznych. Z racji pełnionej funkcji w imieniu Polski dokonał akcesu do ONZ, a jego podpis widnieje pod Kartą Narodów Zjednoczonych. Później do końca życia pozostał ministrem bez teki. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Alei Zasłużonych w grobie nr 39.

Zdjęcie za NAC.

Leave a Reply:

You don't have permission to register