Kartka z kalendarza – 5 sierpnia
Osoby nazywające Warszawę przełomu XIX i XX wieku „Paryżem północy” często zapominają, że miasto to, poza reprezentacyjnymi ulicami składało się z niezliczonego morza kiepskiej jakości czynszowych kamienic budowanych jak najtańszym kosztem i tak, by wykorzystać każdy wolny skrawek gruntu. W 1914 roku ponad 800 000 mieszkańców tłoczyło się w obszarze zamkniętym z grubsza linią koleją biegnącą obok obecnego Dworca Gdańskiego, ulicą Okopową, Towarową, Nowowiejską, Pl. Unii Lubelskiej i Łazienkami. Wszystko przez to, że miasto miało status twierdzy i stawianie zabudowań w pobliżu fortów szczelnie okalających Warszawę było niemożliwe.
Po pierwszej wojnie światowej twierdza nie była już potrzebna i miasto, dotychczas duszące się w łańcuchu fortów mogło „odetchnąć” i rozpocząć rozbudowę. Okazało się jednak, że miasto w pewien sposób „zaadaptowało się” do trudnych warunków i zmienić te przyzwyczajenia wcale tak łatwo nie było. Szczególnie dotkliwie odczuł to Żoliborz – nowa dzielnica budowana na niemal „surowym korzeniu”, na terenach wcześniej stanowiących przedpole Cytadeli (z tego też powodu nie mogły tam istnieć żadne większe budynki mogące dać potencjalnym napastnikom odsłonę). Nawiązanie komunikacja z nowopowstałą dzielnicą, oddzieloną od reszty miasta linią kolejową od początku była wyzwaniem. Co prawda w 1924 r. uruchomiono w te okolice tramwaj, ale musiał przeciskać się on pod linią kolejową tunelem w ciągu ulicy Krajewskiego. O jego „przydatności” może świadczyć fakt, że obecnie pełni on rolę przejścia dla pieszych. Jazda ciasnym tunelem, zalewanym podczas każdego deszczu była dużym problemem.
Nie było więc dziwne, że władze miejskie podejmowały próby unormowania sytuacji. Efektem tego, dokładnie 81 lat temu, 5 sierpnia 1935 r., było rozpoczęcie budowy wiaduktu nad torami kolejowymi, który miał kierować ruch pieszych, tramwajów i innych pojazdów z Żoliborza na przebudowaną ulicę Bonifraterską. Wiadukt ukończono w 1937, co mieszkańcy północnej Warszawy przyjęli z ulgą. I kto by pomyślał, że 71 lat później, w 2008, przez wieloletnie zaniedbania w remontach wiadukt (w międzyczasie zburzony i odbudowany w czasie II wojny światowej) zaczęto zamykać dla kolejnych środków transportu (najpierw ograniczając ruch komunikacji miejskiej, a potem pojazdów indywidualnych). Ówcześni mieszkańcy Żoliborza mogli się zatem poczuć wtedy jak w międzywojniu…
Fotografia z budowy wiaduktu z zasobów NAC.
