Krupe
Wieś Krupe położona jest w województwie lubelskim, przy drodze z Chełma do Krasnegostawu.
Jak wiele miejscowości w okolicy, może poszczycić się kościołem, który dawniej pełnił funkcję cerkwi – tak jest z kościołem pw. MB Częstochowskiej z początku XX wieku. Pierwotnie nosił on wezwanie św. Jana Teologa i mimo przebudowy można w jego architekturze dostrzec jeden z typowych dla regionu wzorników obiektów sakralnych.
Najbardziej charakterystycznym zabytkiem Krupego jest jednak renesansowy zamek powstający od XV do XVI stulecia sumptem rodziny Krupskich, a następnie Zborowskich. Potop szwedzki był końcem jego świetności, której nie potrafili przywrócić kolejni właściciele. Obecnie stanowi on malowniczą, trwałą ruinę.
Zamek w Krupem jest budowlą obronną wzniesioną w czasach nowożytnych: otoczony jest fosą, a w jego rogach znajdziemy basteje – przysadziste baszty pozwalające na wykorzystanie broni palnej.
Zamek w Krupem pełnił jednak również rolę rezydencjonalną, o czym mogą świadczyć zachowane elementy dekoracji, w tym charakterystyczne dla polskiego renesansu attyki.
Z jednym z właścicieli zamku w Krupem, Pawłem Orzechowskim, wiąże się budowla stojąca na nieodległym wzgórzu. Orzechowski, jak duża część polskiej szlachty w XVI, poparł reformację. Związał się z ruchem braci polskich (potocznie zwanych arianami) i podjął decyzję o wystawieniu sobie nietypowego, monumentalnego grobowca, w którym po śmierci w 1612 r. najprawdopodobniej go pochowano.
Budowla ta ma wysokość ok. 20 metrów i składa się z sześciennej postawy, na której ustawiony jest ostrosłup. Czyni to ją najwyższym na terenie Polski grobowcem piramidalnym. Dodatkowo Orzechowski postawił sobie piramidę zanim to było modne – szersza moda na piramidy grobowe pojawiła się wśród arystokracji dopiero w XIX wieku.
#piramida #grobowiec #zamek #renesans #architektura #architecture #protestantyzm #arianie #reformacja #polskawschodnia #lubelskiesmakujzycie #lubelszczyzna #historia #historiasztuki #cerkiew
