Kartka z kalendarza – 7 lipca
„Bezpartyjny fachowiec” reprezentujący jedno stronnictwo, pustki w kasie, śmiałe plany, oskarżenia o niegospodarność, polityczne czystki w Ratuszu… Znacie? To posłuchajcie.
7 lipca 1927 roku urząd Prezydenta m.st. Warszawy objął Zygmunt Słomiński, wybrany trzy dni wcześniej po dziewięcioturowym (!) głosowaniu kandydat endeckiego Narodowego Koła Gospodarczego, zachwalany jednak jako „bezpartyjny fachowiec”. Rzeczywiście, dorobku tak politycznego, jak i merytorycznego nie można było mu odmówić.
Urodził się w 1879 roku w rodzinie ziemiańskiej. Krótko studiował na Uniwersytecie Warszawskim, ukończył za to wydział inżynieryjno-budowlany Instytutu Politechnicznego. Pracował jako architekt miejski w Sandomierzu, a następnie gubernialny w Radomiu, gdzie zresztą wzniósł kilka budynków. Podczas I wojny światowej służył w wojskach inżynieryjnych armii rosyjskiej, później, uciekłszy Rewolucji, organizuje tymczasowe władze w Radomiu. Pełni nawet funkcję lokalnego Komisarza Ludowego rządu lubelskiego (Daszyńskiego). Pozostaje w Radomiu do 1924 roku, gdzie piastuje stanowiska związane z inwestycjami rządowymi, po czym wygrywa konkurs na naczelnika Wydziału Technicznego Magistratu m.st. Warszawy. Jego pozycję ugruntowuje przeprowadzenie rozbiórki soboru św. Aleksandra Newskiego na Placu Saskim.
Jako prezydent realizuje to, na czym zna się najlepiej, czyli inwestycje publiczne. Biorąc pod uwagę, że na połowę jego kadencji przypada Wielki Kryzys, dorobek robi wrażenie. Za jego kadencji miasto wykupiło 250 ha gruntów. Powstał Park Traugutta i Park Żeromskiego. Powstaje miejska pracownia planistyczna, a w niej plany, które później realizował będzie Stefan Starzyński. Wybudowano Kolonię Kościuszkowską na Żoliborzu, Kolonie Staszica i Lubeckiego na Ochocie i Kolonię Profesorską w Śródmieściu. Powstało kilka szkół powszechnych oraz żeńska szkoła średnia im. J. Kochanowskiego. Rozbudowano sieć gazową (jej długość wzrosła dwukrotnie), rozpoczęto chlorowanie wody wodociągowej, znacznie zwiększono liczbę miejsc w miejskich szpitalach, przywrócono komunikację autobusową i rozpoczęto prace nad budową metra. W końcu był Słomiński jednym z inicjatorów budowy Zoo na Pradze.
Jakby tego było mało, Słomiński działał i prezydował w Towarzystwie Opieki nad Zabytkami Przeszłości, Komitecie Zarządzającym Biblioteką Publiczną, Polskim Towarzystwie Krajoznawczym i Związku Miast Polskich.
Oczywiście jego prezydentura to nie tylko pasmo sukcesów. Większość planów, z braku środków, pozostała na papierze. Począwszy od roku 1930, na skutek zwolnień i zalegania z płacami, większość pracowników miasta, jak również socjalistyczni radni i prasa, znaleźli się silnej opozycji. Warszawą wstrząsnęło kilka strajków.
Słomiński ustąpił z urzędu po wprowadzeniu w 1934 tzw. ustawy warszawskiej, znacznie reformującej ustrój miasta. Przez kilka miesięcy pełnił skromną funkcję dyrektora tramwajów warszawskich, został z niej odwołany przez komisarycznego prezydenta Starzyńskiego, pod zarzutem niegospodarności.
Aresztowany w listopadzie 1942 roku i więziony na Pawiaku, został rozstrzelany przez Niemców 12 lutego 1943 roku w Stefanowie koło Piaseczna. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim. Patronuje ulicy łączącej rondo Babka z Mostem Gdańskim.
Ilustracja: NAC
