Kartka z kalendarza – 8 listopada
8 listopada 1920 roku zmarł w Otwocku Szlojme Zajnwel Rapoport, znany lepiej pod literackim pseudonimem Szymon An-ski; pisarz, dziennikarz, etnograf, jeden z najwybitniejszych literatów tworzących w jidysz.
Urodził się w 1863 roku w Czaśnikach na dzisiejszej Białorusi. W młodości związał się z ruchem socjalistycznym i zafascynował się etnografią. Pod wpływem twórczości Icchoka Lejba Pereca rozwinął działalność literacką, publicystyczną i translatorską.
Niezwykle cenne są badania An-skiego nad społecznością żydowskich miasteczek Podola i Wołynia, podczas których dokumentował ich kulturę materialną i niematerialną.
Pod koniec życia współpracował z warszawskim dziennikiem „Der Moment”, związanym z Żydowskim Stronnictwem Ludowym (fołkistami).
Do najbardziej znanych tekstów An-skiego należą „Dybuk, czyli Na pograniczu dwóch światów”, do dziś wystawiany i adaptowany dramat, oraz „Di Szwue” („Przysięga”), hymn Bundu. „Di Szwue” była ulubioną pieśnią Marka Edelmana i została odśpiewana na jego pogrzebie. Tu http://www.youtube.com/watch?v=fFUEDQUvA2o można jej posłuchać w wykonaniu Zahavy Seewald.
An-ski pochowany został na warszawskim Cmentarzu Żydowskim, w Mauzoleum Trzech Pisarzy, obok Pereca i Jakuba Dinezona. Wzniesiony w 1924 roku przez Abrahama Ostrzegę grobowiec przedstawia dzisiejsza ilustracja.
Zdjęcie: wikimedia.org
